اینترنت طبقاتی رسماً تصویب شد
اینترنت طبقاتی یعنی تفکیک دسترسی به اینترنت بین‌الملل بر اساس هویت یا جایگاه افراد.
بر اساس گزارش‌های رسمی و مستندات منتشرشده، طرح اینترنت طبقاتی در کشور به‌طور رسمی تصویب و اجرایی شده است.
این به معنای دسترسی نامتوازن و سطح‌بندی‌شده کاربران به اینترنت بین‌الملل است؛ به‌گونه‌ای که تنها گروه‌های خاص (با تایید نهادها یا شرایط ویژه) امکان استفاده از اینترنت آزادتر و بدون محدودیت را خواهند داشت.
✅ وضعیت فعلی و تصویب رسمی
- نشست ۲۴ تیر ۱۴۰۴ شورای عالی فضای مجازی با حضور سران قوا برگزار شد و آیین‌نامه اجرایی کمیته «تسهیل فعالیت کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال» تصویب شد. این آیین‌نامه پیش‌درآمدی بود بر اجرای طرح موسوم به «اینترنت تفکیکی» یا «اینترنت طبقاتی» که دسترسی خاص به اینترنت بین‌الملل را برای گروه‌هایی خاص فراهم می‌کند، مانند خبرنگاران و فعالان کسب‌وکارهای آنلاین.
- امیر سیاح، سرپرست معاونت اقتصادی و تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی، اعلام کرد یکی از اقدامات آغازینی کمیته، «بازکردن IP برخی کسب‌وکارها» است؛ اقدامی که به حمایت از رشد اقتصاد دیجیتال تعبیر شد.
- فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، این نوع دسترسی را «اینترنت آزادتر» برای خبرنگاران توصیف کرد که پیش‌تر نیز در قالب‌هایی مشابه برای خبرنگاران فراهم شده بود.
🧭 اهمیت و تحلیل موضوع
- ین طرح در ادامه پروژه‌های گسترش «شبکه ملی اطلاعات» (اینترانت ملی یا NIN) قرار دارد که از قبل با هدف دسترسی غیرهم‌سطح به اینترنت فعال بوده و اکنون به سمت دسترسی طبقه‌بندی‌شده پیش می‌رود.
- بررسی‌ها نشان داده برخی نهادها (امنیتی، رسانه‌ای و دانشگاهی) در زمان قطعی اینترنت سراسری دسترسی مداوم به پلتفرم‌های خارجی دارند — نشانه قطعی از اینترنت طبقاتی.
- این سیاست تناقض‌هایی را نمایان ساخته است: از یک‌سو وزارت ارتباطات اعلام مخالفت کرده؛ از سوی دیگر، مقام‌های عالی تصمیم به اجرای آن را گرفته‌اند .
آیا در هیچ کشور دیگری اجرا شده؟
- چین نمونه‌ای مشابه دارد: برخی دانشگاه‌ها یا مؤسسات خاص سطح دسترسی بیشتر اینترنت دارند، ولی برای مردم عادی دسترسی کاملاً آزاد وجود ندارد.
- در ایران هم، طی یکی دو سال گذشته، چند گروه خاص مانند استادان دانشگاه، خبرنگاران و برنامه‌نویسان، از اینترنت بدون فیلتر برخوردار شده‌اند. این یک نوع اجرای اولیه اینترنت طبقاتی است.
اختلال و کاهش عملکرد فیلترشکن‌ها
- اتصال مستقیم به سرورهای VPN ممکن است مسدود یا کند شود.
- دولت با هدف محدود کردن VPN، گاهی دسترسی را کند یا قطع می‌کند.
- کاربران گزارش داده‌اند که VPNها گاهی ثابت کار نمی‌کنند یا سرعت‌شان کاهش پیدا می‌کند .
